Czas zaczynać

Od połowy lat osiemdziesiątych fascynowało mnie funkcjonowanie radia, różne audycje, prowadzący, ramówki, redakcje, sposób przygotowywania i prowadzenia programu radiowego. Wpierw było tylko słuchanie, potem zaczęło się wnikanie w szczegóły i monitorowanie – już bardziej intencjonalne nasłuchiwanie tego wszystkiego, co działo się z programem radiowym.  Początkowo był to Program I, potem fascynacja stereofoniczną Dwójką, edukacyjno-społeczną Czwórką i Trójką, w takiej właśnie kolejności. Dalej ożywienie, gdy powstawać zaczęły w Poznaniu i innych miastach rozmaite rozgłośnie radiowe. Nigdy jednak nie interesował mnie zbytnio techniczny sposób emisji programu radiowego, stacje radiowe poza Polską i współczesne formaty rozgłośni radiowych. W jakiejś mierze zatrzymałem się jako słuchacz z tym pozytywnym odbiorem radia na dawnych czasach. Poza drobnymi wyjątkami (Tok FM, Radio Emaus i oczywiście Polskie Radio), współczesna radiofonia do mnie w ogóle nie trafia.  Ideałem jest dla mnie wciąż Polskie Radio, bardziej tłumaczące i pogłębiające wiedzę wszelaką, spokojne i konkretne, a nie zabawowe i agresywne. Stąd chęć zachowania i publikacji wszystkiego, co wiąże się z historią Polskiego Radia (redakcje, ludzie, ramówki, zmiany programu, sposób przygotowywania i prowadzenia audycji). Czas, który szczególnie mnie interesuje to lata osiemdziesiąte w Polskim Radiu, co nie znaczy, że nie będę chciał od czasu do czasu poświęcić trochę miejsca na to, co było wcześniej lub później. Sprawa nie jest tak prosta, jak mogłoby się wydawać. Źródła do historii Polskiego Radia są bardzo rozproszone i niejednorodne. Ilość szeroko dostępnych publikacji drukowanych nie jest duża i często ma charakter co najwyżej okolicznościowych wspomnień zresztą o różnej wartości faktograficznej. Samo Polskie Radio systemowo nie zajmuje się historią swojego programu i zdaje się nie prowadzić prac badawczych na tematy, które by mnie interesowały. Wielu dawnych radiowców, albo zdążyło umrzeć, albo od dawna nie funkcjonuje w przestrzeni publicznej. Wiele lat  czekałem na pojawienie się publikacji, które mogłyby odpowiedzieć na pytania, które zapewne nie tylko mnie interesują. W końcu postanowiłem spróbować powoli zacząć zmieniać ten stan rzeczy. Mam nadzieję, że chociaż częściowo to się uda.

Tygodnik Antena i ramówki

Może nie w pełni doskonałym, ale jednak dokładnym przewodnikiem po historii PR będzie przede wszystkim tygodnik Antena, w którym znajdowały się szczegółowe opisy programu Polskiego Radia i Telewizji Polskiej. Nie były to tylko szczegółowe ramówki z czasem nadawania audycji, prowadzącymi, opisem zawartości (jeśli aud. literacka, to informacja o tłumaczu, autorach adaptacji, jeśli  muzyka klasyczna, to dokładny spis utworów wraz z wykonawcami), ale również opisy radiowych nowości, zmian programowych, wybranych – polecanych audycji muzycznych i literackich. Do tego wywiady z ludźmi mediów, korespondencje z zagranicy, ciekawostki technologiczne ze świata, rubryka z lżejszymi informacjami z życia gwiazd. Tak więc lektura samej już tylko Anteny komuś, kto sporo pamięta, może wiele rzeczy usystematyzować. I właśnie lektura Anteny stanie się głównym źródłem, które posłuży do odtworzenia charakteru programu radiowego z tamtych lat.

Mam też nadzieję na stopniowe poszerzanie informacji na podstawie źródeł dostępnych w Archiwum Polskiego Radia. Na razie jednak skupię się na ramówkach: tych reprezentatywnych i  tych okolicznościowych. Spróbuję też przedstawić zmiany funkcjonowania poszczególnych programów PR poprzez całe omawiane tu dziesięciolecie, tak aby usystematyzować pojawiające się w różnych miejscach niepełne i sprzeczne informacje.